pascaling:):)

Set (Küme) Tipi:
Ayni tipte ve birbiriyle ilgili bilgilerin, verilerin olusturdugu topluluga küme denir. Mesela 0 ile 9 sayilarindan bir küme olusturabiliriz. Ama bu kümenin içinde "A" harfi geçemez. Çünkü "A" sayi degildir. Kümenin elemanlari birbirinden virgül yardimiyla ayrilir. Mesela birkaç küme örnegi verelim:
['Ali', 'Ahmet', 'Süleyman', 'Halil Ibrahim']
[0,1,2,3,4,5,6,7,8,9]
['E', 'e', 'H', 'h', #27]
gibi kümeler olabilir. Eger kümenin elemanlari birbirini takip eden cinsten ise aralarina virgül koymak yerine ilkini yazip ardindan .. koyup sonuncusunu yazabiliriz. Mesela
[0..9]
['A'..'Z', 'a'..'z']
gibi. Ilki olan [0..9] ile bir önceki örneklerde olan ve 0'dan 9'a kadar olan bütün tamsayilarin yazildigi örnegin hiçbir farki yoktur. Kümeler böyle ama bunlari Type blogunda söyle tanimlariz:
Type
harfler = Set of ['A'..'Z', 'a'..'z'];
rakamlar = Set of [0..9];
cevaplar = Set of ['EVET', 'HAYIR']
Bu sekilde tanimlanan kümelerin nasil kullanilacagini sonraki konularda örneklerin içerisinde görecegiz. Ayrica kümeler üzerinde kesisim (*), Birlesim (+), Fark (-) ve iliski (=, <>, <=, >=, in) islemleri yapilabiir. Özellikle 'in' isleminden çok faydalanacagiz. Kümelerin içerisinde ayni eleman yanlizca bir kez kullanilabilir ve öncelik sirasi yoktur. Simdi küme ile ilgili bir program yapalim. Simdilik bunda anlamayacaginiz yerler olabilir:
Program Kume_Denemesi;
Uses Crt;
Label
en_bas;
var
tus:char;
Begin
en_bas:
tus:=readkey;
Clrscr;
if tus in ['0'..'9'] then begin
writeln('Bastiginiz Rakam: ',tus);
goto en_bas;
end else begin
clrscr;
writeln(tus,' bir rakam degil!');
end;
readln;
End.
Bu programi TP'da yazip çalistirdigin ve klavyenizde rakamlara basin. Bastiginiza rakam ekranda gözükecektir. Çikmak için rakam hariç bir tusa (herhangi bir harfe) basmalisiniz. Programda daha ögrenmedigimiz komutlar var. Ama kalin yazili olan yere dikkat ederseniz küme'nin en sik kullanildigi yer göreceksiniz. Burada basilan tusun 0 ile 9 arasinda bir rakam olup olmadigi, baska bir degisle basilan tusun 0'dan baslayip 9'da biten elemanlardan olusan bir kümenin içinde olup olmadigi kontrol ediliyor. Eger dogru ise ekrana bu rakam yaziliyor degilse (yani bu sart yanlis ise) basilan tusun bir rakam olmadigi yaziliyor ve enter'a basilmasi bekleniyor.
Gotoxy:
Simdiye kadar yaptigimiz programlarda hep ekranin sol üst kösesinden baslayarak bilgileri yazdirdik. Ancak sizin de akliniza "Yahu bu ekranin istedigimiz yerine bir seyler yazdiramaz miyiz?" sorusunuz geldigini tahmin ediyorum. Pascal'da ekranin istenilen yerine gitmek için gotoxy komutu kullanilir. "Gitmek" ten kastim imleci istenilen yere götürmektir. Zaten ekrana write ile bir seyler yazarken imlecin bulundugu yerden itibaren yazildigini söylemistik. Bu komutun kullanimi

gotoxy(X,Y);
seklindedir. Burada X yerine kaçinci kolona gidilmesi isteniyorsa o kolonun numarasi, Y yerine ise kaçinci satira gidilmesi isteniyorsa o satirin numarasi yazilir. Normal bir ekranda 80 kolon ve 24 satir (25'e çikartilabilir) vardir. Gotoxy komutunu kullanirken buna dikkat etmelisiniz. Yani gotoxy(83,12); komutunu yazarsaniz büyük olasilikla istediginiz görüntüyü elde edemezsiniz! Bu komut genelde write ifadesinden önce kullanilir. Zaten amaci da ekranin istenilen yerine yazi yazdirmak degil mi? Bir örnek yapalim:

Program git_bakalim;
uses crt;
begin clrscr;
gotoxy(30,13);write('www.kalkan.cjb.net');
readln;
end.
gotoxy(X,Y); komutunda X ve Y yerine degisken de koyabiliriz. Tabii ki bir tam sayi tipli degisken (byte, integer, longint.. gibi). Bu durumda degiskenin degeri neyse ona göre islem yapilir. Mesela küçük bir program yapalim:

Program citir;
uses crt;
var
x,y:byte;
ad:string;
begin clrscr;
write('Adiniz: ');readln(ad);
write('X kordinati: ');readln(x);
write('Y kordinati: ');readln(y);
clrscr;
gotoxy(10,23);
write('Bu program Seckin YASTIKCILAR tarafindan yapildi!');
gotoxy(x,y);
write(ad);
readln;
end.
Gotoxy komutunu programlarimizin içinde sikça kullanacagiz